ده
تهويه مطبوع يا هوارساني دلپذير يا هوايش دلپذير شاخه‌اي از مهندسي مكانيك است. وظيفه آن تأمين شرايطي است كه موجب رفاه انسان شود و براي نگهداري محصول يا فرايند خاصي مورد نياز باشد. براي انجام چنين عملي دستگاهي با ظرفيت مناسب بايستي نصب و در طي سال كنترل گردد. ظرفيت دستگاه با حداكثر بار لحظه‌اي واقعي تعيين مي‌گردد و نوع كنترل نيز با توجه به شرايطي كه بايد در طي مدت اعمال پيك بار و بار جزئي تأمين شود، مشخص مي‌شود.
نگاره يك چرخه خنك سازي ۱- مبدل حرارتي ۲-شير انبساط گرمايي ۳-اواپراتور ۴-كمپرسور
تخمين بار ممكن است گاهي به روش دقيق و گاهي نيز با روشهاي سرانگشتي انجام گيرد. دقت در تخمين بار يكي از عوامل بهينه‌سازي مصرف انرژي است. تهويه مطبوع معمولاً شامل: سرمايش، گرمايش، رطوبت زني و رطوبت زدائي وتصفيه هوا مي‌باشد.
محتويات
۱ انواع سيستمهاي تهويه مطبوع
۱.۱ سيستمهاي هوا–آب
۱.۲ سيستم تهويه مطبوع تمام آب
۱.۳ سيستم تهويه مطبوع تمام هوا
۱.۴ سيستم هوا شوي
۱.۵ سيستم هواساز
۲ اجزا سيستم تهويه مطبوع
۲.۱ منابع حرارت
۲.۲ منابع برودت
۲.۳ مخزن انبساط
۲.۴ پمپ‌ها
۲.۵ دستگاه‌هاي رطوبت گير
۲.۶ كويل‌ها
۲.۷ فن و هواكش‌ها
۳ منابع
۴ جستارهاي وابسته
انواع سيستمهاي تهويه مطبوع
تهويه مطبوع به سيستمي گفته مي‌شود كه بتواند سه فاكتور، رطوبت ،دما و سرعت جريان هوا را كنترل كند. به صورت كلي تمام سيستمهاي تهويه مطبوع بر يك سيال استوارند كه گرما و سرما را به محل مورد نظر منتقل مي‌كنند. بر اساس نوع سيال مي‌توان سيستمهاي تهويه مطبوع را به سه دسته ۱- سيستم تهويه مطبوع تمام هوا ۲-سيستمهاي آب و هوا – آب ۳-سيستم تهويه مطبوع تمام آب تقسيم كرد.
سيستمهاي هوا–آب
اين سيستمها مزيت‌ها و معايب هر دو سيستم قبل را خواهند داشت و معمولاً در اين سيستمها گرمايش بوسيله آب و سرمايش بوسيله هوا صورت مي‌گيرد. لازم است ذكر شود كه گرمايش با آب معمولاً به دو صورت امكان‌پذير است. گرمايش با آب گرم كه با دماي ۷۰تا ۹۰درجه كار مي‌كند و گرمايش با آب داغ كه در اين سيستم با تحت فشار قرار دادن كل سيستم، دماي آب را تا حدود۱۸۰درجه يا بالاتر افزايش مي‌دهند. گرمايش با آب داغ معمولاً در ساختمانهاي عظيم يا جاهايي كه در اثر افزايش مسير لوله كشي در آب افت حرارت ايجاد مي‌شود، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
سيستم تهويه مطبوع تمام آب
اين سيستمها نمي‌توانند ميزان رطوبت هوا را تغيير دهند اما به لحاظ حجم كم تأسيسات و همچنين هزينه كم راه‌اندازي و نگهداري بر ساير سيستمها مزيت دارد.
در اين سيستم سيال ناقل حرارت و برودت آب مي‌باشد. آب در موتور خانه در دستگاه‌هاي حرارتي مانند ديگ بخار يا ديگ آبگرم، گرم مي‌شوند و براي گرمايش ساختمان در فصول سرد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي فصول گرم مثل تابستان در موتورخانه از چيلر يا آبسرد كن براي تهيه آب سرد استفاده مي‌شود و براي سرمايش ساختمان از اين آب سرد استفاده مي‌گردد. آبگرم و آبسرد تهيه شده به داخل كويل‌هاي مبدل حرارتي اتاق‌ها (مثل فن كويل) ارسال مي‌شود. بادبزن يا فن متعلق به اين دستگاه هوا را از روي كويل عبور داده و باعث گرمايش يا سرمايش اتاق‌هاي داخلي ساختمان مي‌گردد.
سيستم تهويه مطبوع تمام هوا
تنها سيستمي كه مي‌تواند يك سيستم تهويه مطبوع كامل را فراهم كند. مهمترين ايراد اين سيستمها حجم زياد تجهيزات و كانالهاي انتقال هوا مي‌باشد.
در اين سيستم نيز در موتور خانه دستگاه‌هاي تهيه آبسرد (چيلر) و آبگرم (ديگ آبگرم) با تجهيزات مربوطه فعاليت مي‌كنند و براي تهيه و ارسال هواي گرم يا سرد از دستگاه‌هايي بنام هواساز مركزي (a.h.u) استفاده مي‌شود. دستگاه هواساز دور از موتورخانه و در محلي نزديكتر به فضاي تهويه شونده در اتاقكي نصب مي‌شود. سيال ناقل حرارت و برودت به داخل كويل دستگاه هواساز پمپ مي‌شود و هوايي كه توسط فن با سرعت از روي اين كويل عبور مي‌كند سرد يا گرم شده و بوسيله كانالهاي هواي سقفي بداخل فضاهاي تهويه شونده توزيع مي‌شود. توضيح اينكه هواي عبوري از روي كويل تصفيه فيزيكي شده و رطوبت زني يا رطوبت گيري مي‌شود و بعد به داخل فضاها ارسال مي‌شود.
سيستم هوا شوي
نحوه عملكرد دستگاه ايرواشر بدين صورت است كه آب شهري توسط يك پمپ به سيستم لوله كشي و توزيع آب دستگاه ايرواشر منتقل مي‌كنند و سپس توسط نازلهاي تعبيه شده در ايرواشر سيستم آب با فشار بالا و بصورت پودر بر روي تشتك انتهايي دستگاه پاشيده مي‌شود. اين عمل به افزايش انتقال حرارت بين آب و هوا كمك كرده و باعث مي‌شود به كمك فن سانتريفوژي كه در جلوي ايرواشر قرار دارد هواي خنك و مرطوب به وسيله ايرواشر ايجاد شود.